Dat Niek terminaal was wisten ze, toch kwam het afscheid onverwacht. Hij speelde bijna elke dag op zijn geliefde piano en zij luisterde daar met liefde naar. Beetje tuinieren, gek op hun katten en plotsklaps stond de wereld stil. De periode daarna voelt, zoals zijn weduwe Elisabeth heel duidelijke verwoordt, “je bent er wél en je bent er níet”.
Je dénkt dat je er bent, maar dat ben je eigenlijk niet
Dat hoor ik vaker. Direct nabestaanden zijn, ondanks intens verdriet, de hele week van afscheid vaak alert en actief in van alles regelen, soms tijdens de dienst zélf willen spreken en ogenschijnlijk alles weloverwogen meebeslissen.
Dat laatste blijkt dan, hier later op terugkijkend, toch vaak wat anders te zijn gegaan. Je staat vanaf het eerste moment in een overlevingsstand. Dat helpt je je hoofd erbij te houden en dit stopt niet zomaar. Gelukkig maar, want hoe zou je anders het afscheid van je grote lief zo zorgvuldig en liefdevol kunnen regelen?
Pas na langere tijd komt verdriet en gemis stapje voor stapje binnen en begin je aan je rouwproces, voor iedereen anders, maar voor velen twee stapjes vooruit en vaak ook weer eentje terug, soms zelfs even twee.
Ze namen de tijd
Het afscheid van deze zo geliefde pianist, maar bovenal echtgenoot van, kwam vrij vroeg na de eerste corona uitbraak en nog niet alles rondom regelgeving was helemaal duidelijk. Gelukkig weten uitvaartleiders heel veel en zijn zij sowieso in een week als deze een grote steun en toeverlaat. Alles wat er rondom corona aan regels uitgezocht moest worden was nagenoeg al gedaan of werd geregeld. Zo kon de familie in alle rust afscheid nemen van geliefde, (schoon)vader en opa.
Het gezin was in de week na het overlijden veel thuis.
Niek lag in de voorkamer opgebaard. De kist stond naast de piano en de deuren en-suite hielpen de ruimte privé, maar ook koel te houden. In de aangrenzende woonkamer werd van alles gedeeld en besproken. Wat wilde Niek graag, is er voor een van de kinderen nog iets extra van belang en hoe gaan we dit afscheid zo goed en persoonlijk mogelijk vormgeven? Ze namen de tijd en vanaf het moment dat ik als afscheidsfotograaf met camera binnenstapte voelde ik warmte en balans in dit huis en bij deze familie. Beide kleindochters liepen regelmatig even richting de tuin op zoek naar de beide katten. Zachte wollige aandacht geven én krijgen en vervolgens weer naar binnen.
De weergoden waren hen goedgezind
Op de dag van afscheid, eind april vorig jaar, was het gelukkig droog en zonnig. Niek wilde begraven worden op de Natuurbegraafplaats De Velden tussen Westervelde en Zuidvelde. Een erg mooie plek die deel uitmaakt van een oud landgoed dat tot op de dag van vandaag wordt beheerd door de oorspronkelijke eigenaren. Deze familie Tonckens woont en werkt hier inmiddels al eeuwen.
Niek zijn grote liefde voor klassieke muziek kreeg tijdens het lopen naar de ceremonieplek op bijzondere wijze aandacht. De familie liep naast de kist over het pad tussen een hoge bomenrij, maar óók tussen de klanken van prachtige klassieke pianomuziek, te horen via opgehangen luidsprekers. In gedachten nog even extra dicht bij Niek. Dertig genodigden luisterden mee in stilte naar deze muzikale ode.
De afscheidsdienst in de open lucht
Ook op de ceremonieplek heerste rust en een aangename stilte. Er brandde bij aankomst een kampvuurtje en koffie en thee stonden klaar. Diverse sprekers namen het woord en na afloop van dit officiëlere gedeelte liep iedereen mee richting het graf. Royaal gelegen aan de rand van de Natuurbegraafplaats met een wijds uitzicht, een plek die bij Niek past.
Een toast op het leven
De gasten liepen na het brengen van hun afscheidsgroet terug naar de ceremonieplaats waar vrienden intussen de koffie hadden verruild voor diverse drankjes. Nadat de familie zich bij hen had gevoegd, hieven zij gezamenlijk het glas om te toasten op Nieks leven en konden ze nog even napraten bij het warme kampvuurtje.
Rouw is de achterkant van liefde
Maanden later kreeg ik van Elisabeth een meer dan prachtige review.
Ze had voor zichzelf al veel opgeschreven over deze periode rondom sterven en gemis, de pijn en de gezonde rouw om alles wat was en wat ze voortaan in haar hart bewaart.
Ze schreef me: ”Ik bekeek vandaag opnieuw de prachtige fotoreportage die je maakte na het overlijden van mijn lief. De foto’s heb ik verwerkt in een mooi boek. Ze helpen bij het verwerken, het ervaren en bevatten van alle verlies en pijn na het sterven van Niek. Ik ben dankbaar dat ik in de waas van verdriet besefte hoe belangrijk deze foto’s zouden zijn voor mij en de kinderen. Dank daarvoor! Jouw foto’s hebben het verschil gemaakt.”
Ze vertelde ook dat de foto’s de gaten in haar herinnering hebben aangevuld, want er gaat veel meer langs je heen dan je denkt.
We hebben recent contact gehad, een blog als dit schrijf ik natuurlijk niet zonder toestemming. Het gaat langzaamaan wat beter. Gemis is vaak nog groot en zo ook de stilte.
Maar, aldus Elisabeth: “Je kunt niet het een willen hebben en het ander niet willen dragen”
Warme groet, Kristel
Je bent zo geschikt voor dit vak, kristel. Met heel veel gevoel voor details en voor wat er toe doet, prachtige foto’s en jouw warme persoonlijkheid doet daar natuurlijk veel goed aan.
Wat een lieve en complimenteuze reactie @edithpotjer. Zeker doordat dit alles, mijn start en groei als afscheidsfotograaf, ooit met jou als Uitvaartleider en eigenaar/oprichter van Achaat begonnen is! ?????